Op verzoek van Rijkswaterstaat Oost Nederland is in maart dit jaar gestart met het project Geodesign voor Ruimtelijke Prioritering van Onderhoud aan Wegen en Vaarwegen. In dit project wordt nagegaan of geodesign een zinvolle bijdrage kan leveren aan de ruimtelijke prioritering van het onderhoud van sluizen, bruggen en (vaar)wegen. In samenwerking met RWS heeft de VU een prototype ontwikkeld die bestaande data betreffende prioritering van werkzaamheden aan wegen, bruggen en andere kunstwerken bijeenbrengt op een kaart. Het prototype is getest tijdens een workshop bij RWS Oost-Nederland op 28 juni jl. te Arnhem.
Hoofdvraag voor onderhoud bij RWS Oost is waar het budget gespendeerd dient te worden om de meeste waarde te creëren. Hierbij wordt een afweging gemaakt tussen de kosten van onderhoud nu of in de toekomst, en de opbrengsten die dit oplevert zowel voor RWS in de vorm van lagere kosten als voor de gebruikers van infrastructuur in de vorm een betere doorstroming van het verkeer.
Het systeem dat RWS Oost momenteel gebruikt, besteedt expliciet aandacht aan een optimale programmering van kosten en opbrengsten in de tijd. De mogelijke ruimtelijke samenhang wordt echter genegeerd, evenals ruimtelijke informatie beschikbaar bij andere stakeholders (bijvoorbeeld de provincie, de gemeentes en waterschappen).
Data bijeenbrengen in prototype
Voor dit project is een prototype (zie figuur 1) ontwikkeld die bestaande data betreffende prioritering van werkzaamheden aan wegen, bruggen en andere kunstwerken – gegenereerd door een rekenmodel – bijeenbrengt op een kaart. Prioritering van onderhoudswerkzaamheden kan zo beter gepland worden en de beschikbare informatie kan ook getoetst worden op juistheid. In onderstaand prototype zijn de volgende elementen te zien:
- Kaartlagen (links);
- Symbolentool (midden);
- Tekentool (rechts);
- Interactieve kaart.
Figuur 1 De interface van de geodesign tool prioritering onderhoud.
Onderstaande afbeelding toont links de beschikbare kaartlagen. Rechts op het scherm staat een voorbeeld van een mogelijke eindscore, zoals gegenereerd door het rekenmodel, voor de netwerkschakels van de autosnelwegen in combinatie met het risico van ongeplande stremming. Neem bijvoorbeeld de geelgroen afgebeelde wegdelen, deze hebben een midden prioriteit en een normaal risico op ongeplande stremming.
Figuur 2 Beschikbare kaartlagen en een voorbeeld van een mogelijke eindscore, zoals gegenereerd door het rekenmodel, voor de netwerkschakels van de autosnelwegen in combinatie met het risico van ongeplande stremming.
Waardevol instrument
Tijdens de workshop is geconcludeerd dat deze methode veel inzicht kan bieden in het efficiënt plannen van onderhoudswerkzaamheden, doordat alles geografisch op een rijtje wordt gezet. Eventuele knelpunten komen zodoende snel naar voren. De geodesign tool is ook een waardevol instrument om gezamenlijk overleg te voeren over het onderhoudsbeleid. Op basis van de feedback van de deelnemers aan de workshop worden nog een aantal kaarten toegevoegd en wordt de kaartpresentatie van de modelresultaten verder gedetailleerd. Deze aanpassingen worden getest in vervolgworkshops die zijn gepland voor oktober 2017.